Deventer- Op 28 juni 2019 heeft het kabinet het Klimaatakkoord gepresenteerd. In het akkoord staan meer dan 600 afspraken om de uitstoot van broeikasgassen tegen te gaan. De opgave is groot en heeft gevolgen voor iedereen. Bovendien houdt de energietransitie niet op bij de gemeentegrens.

30 Energie regio’s

Daarom is Nederland opgedeeld in 30 energie-regio’s. Binnen zo’n energie-regio worden de afspraken uit het klimaatakkoord concreet uitgewerkt en ingevuld in een Regionale Energie Strategie (RES). In de regio West-Overijssel werken de 11 gemeenten (Dalfsen, Deventer, Hardenberg, Kampen, Olst-Wijhe, Ommen, Raalte, Staphorst, Steenwijkerland, Zwartewaterland en Zwolle), provincie Overijssel, Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta) en Enexis Netbeheer samen met maatschappelijke organisaties, energiecoöperaties, bedrijven en jongeren uit de regio aan een Regionale Energie Strategie (RES).

Wat staat er in de RES

In de RES geven de samenwerkingspartners aan hoeveel duurzame elektriciteit zij samen in de regio kunnen opwekken. Waar is plek voor het opwekken van zonne- en windenergie? Ook gaat de RES in op de aanwezigheid en verdeling van warmtebronnen in de regio die nodig zijn voor het op een duurzame en aardgasvrije manier verwarmen van woningen. Tenslotte richt de RES zich ook op het netwerk dat nodig is om duurzame energie op te slaan of te transporteren. In de RES staan uiteindelijk concrete projecten en een planning voor het opwekken van duurzame energie.

Drie keer zoveel zonne- en windenergie in West-Overijssel

Eind april heeft de regio West Overijssel, waartoe Deventer behoort, de concept RES gepubliceerd. Over 10 jaar willen de 11 gemeenten in West-Overijssel samen 1,6 TWh (ruim de helft van het totale elektriciteitsverbruik in de regio) duurzaam opwekken met zonne- en windenergie. Dat is 3 keer zoveel als er nu aan zonne- en windenergie wordt opgewekt.
Alle 30 concepten worden landelijk door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) beoordeeld en doorgerekend zodat duidelijk wordt of Nederland aan de afspraken uit het Klimaatakkoord kan voldoen. Het concept van de RES wordt daarna verder uitgewerkt in een eerste versie van de RES (de RES 1.0) die op 1 maart 2021 vastgesteld moet zijn door alle 11 gemeenteraden van West-Overijssel, provinciale staten en het algemeen bestuur van het waterschap. In 2030 moeten de plannen uit de RES uitgevoerd zijn.

Deelname onze Coöperatie in Werkgroep

De Deventer Energie Coöperatie was via een werkgroep Lokale Energie Initiatieven betrokken bij de advisering in de totstandkoming van de RES. Samen met andere coöperaties hebben wij in maart advies uitgebracht, waarin we met name zijn ingegaan op aandacht voor ‘participatie’ in de RES en maatregelen om coöperaties in hun rol in de energietransitie te ondersteunen.

Rol energie coöperaties bij maatschappelijke acceptatie

In de RES worden de volgende 4 uitgangspunten integraal afgewogen:

  • bijdrage aan energietransitie
  • ruimtelijke kwaliteit
  • maatschappelijke acceptatie
  • maatschappelijke kostenefficienty

Maatschappelijke acceptatie is één van de belangrijke pijlers van de RES in West Overijssel. Participatie, zowel in het besluitvormingsproces als in deelname in de projecten, staat hierbij centraal. Energiecoöperaties hebben hierin expliciet een rol toebedeeld gekregen. Bij de aanpak van onderop spelen zij een cruciale rol. Ook wordt in de RES naar minimaal 50% lokaal eigendom gestreefd. Het spreekt voor zich dat wij ook hierin graag onze rol pakken.

Bijdrage aan de opwek elektriciteit

In West Overijssel is door regionale samenwerking een ‘bod’ tot stand gekomen, samengesteld uit de inbreng van de 11 gemeenten. De gemeente Deventer neemt (voorlopig) 13% (212 GWh van de 1,6 TWh) voor haar rekening. In het concept RES is per gemeente een indicatieve verdeling opgenomen.
Indicatief is het volgende voor de gemeente Deventer aangegeven (in GWh):

BestaandNieuwTotaal
Windenergie8,623,432
Zon op dak7,477,685
Zonnevelden9595
Totaal16212

Op dit moment wordt in Deventer jaarlijks ongeveer 16 GWh aan Duurzame Energie opgewekt. Onze 2 windturbines langs de A1 nemen hiervan ruim 50% voor hun rekening; de rest komt van zonne-energie. Er is – volgens het rapport – momenteel nog 9,9 GWh succesvol in ontwikkeling. Dit betekent dat in de komende 10 jaar de huidige projecten en plannen nog met een factor 8 moeten worden verdubbeld om het doel te halen.
De Deventer Energie Coöperatie is al actief om hiervan een deel voor haar rekening te nemen. Zo zijn we hard bezig aan de uitbreiding van Zon op dak met nieuwe postcoderoosprojecten en hebben wij al het initiatief genomen om de zorgvuldige uitbreiding van windenergie voor onze rekening te nemen. Daarmee komen niet alleen de lasten maar ook de lusten bij de lokale gemeenschap terecht.

Regionale Warmte Structuur

Naast de lokale opwek van elektriciteit speelt ook de toekomstige warmte structuur een belangrijke rol in de energietransitie. Uiterlijk eind 2021 moet elke gemeente zijn ‘Transitievisie Warmte’ vaststellen. Het reduceren van de warmtevraag is hierin de eerste stap. De Deventer Energie Coöperatie draagt hieraan al jaren bij door het Energieloket dat wij voor de gemeente uitvoeren. Een volgende stap is zoveel mogelijk vraag en aanbod van (rest)warmte te matchen. Voor de gemeente Deventer bestaat er nog een groot gat tussen de warmtevraag en het aanbod potentieel. Tot 2030 zal dus vooral worden ingezet op verdere besparingsmaatregelen. Het Duurzaamheidscentrum dat op initiatief van de Deventer Energie Coöperatie in de Stadsetalage tot stand is gekomen kan bijdragen om woningeigenaren en huurders aan te zetten tot het nemen van dergelijke maatregelen. Al met al ligt er voor onze coöperatie genoeg werk in het verschiet om bij te dragen aan de energietransitie. Extra hulp is daarbij altijd welkom.

Logo