Deventer- Vakmannen, dat zijn het stuk voor stuk. De doorgaans lichtgrijzende mannen die elke week trouw een of meer dagdelen aan het werk zijn voor Gered Gereedschap in de werkplaats Deventer. Op een van de laatste mooie dagen dit najaar heeft John Willemsen wel even tijd om onder het genot van een kop koffie sympathiek tekst en uitleg te geven over ‘zijn’ werkplaats. Die is ondergebracht in een grote loods op een boerenerf in Lettele, samen met een aantal ateliers en andere kleine bedrijvigheid. Hier gaan de mannen en één vrouw aan de slag om gereedschap een tweede leven te geven, waar mogelijk. “Deze vakmensen moet je echt niet achter de geraniums stoppen. Ik ben erg blij dat zij hun technische kennis en ervaring voor Gered Gereedschap willen inzetten”, aldus John Willemsen.

V.l.n.r: Hans van Leeuwen, Arie Goedhart, John Willemsen en Willem Sterling.

Gelukkig zien zij zelf dat leven achter de geraniums evenmin zitten, geeft Hans van Leeuwen aan. Na een druk werkzaam leven ‒ doorgaans in de techniek ‒ missen zij het technische werk soms wel dat ze eerder dagelijks om handen hadden. Arie Goedhart: “Waarom zou je je ‒ als je gezond van lijf en leden bent en verder nog maar weinig verplichtingen hebt ‒ niet inzetten voor leuk, zinvol vrijwilligerswerk? We zijn tenslotte niet alleen op deze wereld. Bovendien, er zijn zoveel mensen die het zoveel slechter hebben. Als ik andere mensen kan helpen door deze gereedschappen te reviseren, doe ik dat graag.”

Strak georganiseerd
John Willemsen: “We bestaan inmiddels 13 jaar op deze locatie in Lettele. Mensen komen hier onder meer binnen via het Register Vrijwilligerswerk en ook wel van horen zeggen. Ons onderkomen is niet reusachtig groot, waardoor een gemiddelde bezetting van een man of zes ideaal is. Als we hier met tien man zouden rondlopen, lopen we elkaar voor de voeten en neemt de kans op ongelukken ook toe.” Wie de werkplaats binnenkomt, kan het echter niet ontgaan: zelfs bij oppervlakkige waarneming is het direct duidelijk dat hier een sterke ‘regisseur’ aan het werk is. Iemand die de organisatie oliet en de organisatorische, logistieke touwtjes heel strak in handen heeft. Dat is vooral de verdienste van John Willemsen en Ton Holtslag. John vanaf het prille begin en Ton die enkele jaren geleden de werkplaats met hart en ziel instapte.

Nergens rotzooi
John: “Onze werkplaats blinkt uit doordat er nergens rotzooi ligt; al het gereedschap wordt keurig gelabeld in de juiste bakken opgeborgen. Er zijn aparte kasten voor het binnenkomende en voor het uitgaande gereedschap. Gereedschap wordt schoongemaakt, gerepareerd, gevijld, geslepen en geverfd, zodat het goed voorbereid een tweede ronde in kan in een ander land, op een ander continent. Zodat mensen daar een instrument in handen krijgen waarmee ze verder kunnen bouwen aan een betere toekomst. Voor henzelf én hun kinderen. Vanuit het hoofdkantoor in Amsterdam krijgen we de projectlijsten binnen, waarop staat welke soorten en hoeveelheden gereedschap per afzonderlijk project benodigd zijn, in Mali, Kenia, Kameroen, de Filipijnen, enz. Dat proberen we zo gauw mogelijk bij elkaar te krijgen.”

Hans en Willem                        Hans                                          Arie

Soorten gereedschap
Is er binnen jullie werkplaats voldoende kennis en ervaring om een bonte variëteit aan gereedschap te kunnen repareren? “We knappen hier heel veel soorten gereedschap op, maar er zijn ook bepaalde soorten gereedschap die we hier niet oppakken. Dan heb ik het bijvoorbeeld over autoreparatiewerktuigen; die gaan linea recta naar een zusterwerkplaats in Twello. Daar is ook een naaimachineatelier ondergebracht. Krijgen we hier naaimachines binnen, dan gaan die dus ook mee daar naartoe. We krijgen echter vooral veel gereedschap binnen voor loodgieters, metaalbewerkers, timmerlieden, metselaars en schoenmakers.” “Kijk”, zegt John terwijl hij een rondleiding door de werkplaats geeft: “het gereedschap voor de Filipijnen en voor Kameroen zit allemaal in die kasten. Daar zitten ook handboormachines bij die we hier uit elkaar halen, schoonmaken en weer in elkaar zetten. Pas overigens even op voor het gereedschap dat daar hangt; de verf is nog nat.”

Aanlevering gereedschap
Hoe lastig is het om het gereedschap binnen te krijgen? John: “We hebben gelukkig bedrijven als Welkoop, Fixet en Praxis die standaard bakken voor afgedankt of overbodig gereedschap in hun winkel hebben staan.” Hans: “Daarnaast zijn er gelukkig ook een hoop mensen die gewoon spontaan naar onze werkplaats toe komen om gereedschap af te geven en even een praatje maken. Ik vind het altijd weer een verrassing waar mensen mee komen. Soms is het veel, soms is het weinig, soms is het zo kapot dat alleen de oudijzerbak er nog goed voor is. Maar we krijgen hier ook wel mensen die ons heel of stuk antiek gereedschap aanreiken. Omdat ze niet weten wat ze ermee aan moeten en hopen dat wij er toch nog wat mee kunnen. De echt antieke stukken, zoals heel oude blokschaven, staan hier boven in een kastje. Dat is inmiddels een stukje historie van onze werkplaats dat we koesteren.” Vervolgens toont John nog wat ander, niet alledaags gereedschap, zoals spookschaven en hakvermoorbeitels (o.a. speciaal gereedschap voor molenaars).

Uitdaging
Het is wel een uitdaging om geen rode cijfers te draaien, geeft John aan. “We krijgen niet al te veel subsidie, waardoor we creatief op zoek moeten naar andere inkomstenbronnen. We verkopen bijvoorbeeld antiek gereedschap aan verzamelaars of zetten materialen die niet voor projecten worden gevraagd op Marktplaats, maar dan niet onder de naam van Gered Gereedschap. Pas geleden hadden we een heel goede dag toen iemand ons belde met de vraag of we misschien belang hadden bij een freesbank. Die freesbank hebben we binnen een week kunnen verkopen op Marktplaats voor 300 euro! Zo kunnen we de huur hier weer (deels) van betalen. Maar we moeten gewoon elke dag heel goed uitkijken wat we doen. De kisten waarin het gereedschap verscheept wordt, maken we hier zelf. En we hebben weleens mazzel dat we wat hout krijgen, maar als dat niet zo is, moeten we dat wel inkopen. Dat proberen we dan uiteraard zo goedkoop mogelijk te doen.” Dan, bedachtzaam: “Ik vind het weleens jammer dat we niet altijd meekrijgen hoe ons gereedschap ontvangen wordt door de mensen voor wie het bedoeld is. Het zou ons nog meer voldoening geven als we daar wat meer beeld bij zouden hebben.”

Huidige bezetting
Hoe ziet jullie bezetting er op dit moment uit? “Ton en ik vormen op dit moment het dagelijks bestuur van deze werkplaats. Eigenlijk is dat te weinig. Het zou mooi zijn als we enige versterking zouden kunnen krijgen. De mannen ‒ en een vrouw, Ineke! ‒ die hier werken, zijn gedurende de tijd dat ze hier zijn echt druk aan het werk. Natuurlijk, er is op gezette tijden wel koffie en tijd voor een praatje, maar er wordt hier gewoon hard gewerkt. We zijn hier niet voor niks… Ieders motivatie om hier te zijn is persoonlijk, maar overlapt natuurlijk wel met die van de anderen. De een wil en kan hier maar 1 dagdeel in de week zijn, anderen weer wat meer. Dat varieert. En het mag dan wel vrijwilligerswerk zijn, maar dat wil niet zeggen dat het daarmee ook vrijblijvend is. We hebben duidelijke afspraken over begin- en eindtijden en daar wijken we niet zomaar vanaf.”

Nieuwe gereedschapredders welkom!
Bij de werkplaats Deventer zijn nieuwe vrijwilligers van harte welkom. Wil je komen kijken of het redden van gereedschap bij jou past ‒ je hoeft niet per se technisch te zijn! ‒ neem dan even contact op met John Willemsen of Ton Holtslag via Gered Gereedschap Deventer.

Bron: www.geredgereedschap.nl/